Jak legalnie zatrudnić cudzoziemca?

Wskaźnik bezrobocia w październiku 2023 wyniósł 5%*. Odsetek ten, niż demograficzny wchodzący na rynek pracy, emigrujące społeczeństwo oraz pomocowe świadczenia rządowe sprawiają, że pracodawcy w sytuacji braku kadr już od lat stawiają na sprowadzanie siły roboczej z innych krajów. Trend ten obecnie nasila się, a pracodawcy szukają pracowników w coraz dalszych zakątkach świata. Jak zatem legalnie zatrudnić pracownika?

Pobyt + praca

Aby legalnie zatrudnić cudzoziemca, pracodawca musi upewnić się, że osoba ta posiada dokumenty pozwalające mu na legalny pobyt na terenie Polski (wiza wjazdowa, zezwolenie na pobyt czasowy lub stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, ważny paszport). Legalny pobyt nie wystarczy jednak, aby cudzoziemiec mógł zostać zatrudniony przez polską firmę. 

Zezwolenie na pracę

Adnotacja „dostęp do rynku pracy” na dokumencie pobytowym może być myląca – może ona oznaczać zarówno pełny dostęp do rynku i dowolność w zatrudnieniu, albo pracę tylko u jednego, wskazanego pracodawcy – np. tego, który go ściągnął do kraju i powierzył mu pracę. Cudzoziemiec starający się o pracę powinien przedstawić pracodawcy dokument, który wskazuje na pełny dostęp do rynku. Nawet osoba, która nie musi mieć zezwolenia na pracę (np. małżonek obywatela Polski) powinna mieć taką adnotację w swoich dokumentach pobytowych lub wydanej decyzji. Pełna lista osób, które mogą być zwolnione z obowiązku posiadania zezwolenia znajduje się tu.

Dokumentacja pracownicza

Zatrudniony pracownik ma obowiązek udokumentować legalny pobyt oraz dostęp do rynku pracy i przedstawić wszystkie wymagane zaświadczenia i dokumenty pracodawcy. Do jego obowiązków należy również pilnowanie ich ważności i odpowiednie aktualizacje. Pracodawca powinien wykonać ich kopie i przechowywać w aktach osobowych pracownika i, w razie kontroli, przedstawić je do wglądu.

Równe warunki zatrudnienia cudzoziemca

Bez względu na to, czy pracownik ma czasowe czy bezterminowe pozwolenie na legalną pracę na terenie Polski, pracodawca musi zapewnić mu godne warunki zatrudnienia – tj. na takich samych warunkach i z takim samym wynagrodzeniem jak każdemu innemu pracownikowi zatrudnionemu na takim samym stanowisku i z podobnymi kompetencjami. 
* Dane Głównego Urzędu Statystycznego za październik 2023