Odprawa pieniężna jest ważnym elementem ochrony pracowników w sytuacji rozwiązania umowy, która nie wynikła z ich winy. Chociaż kodeks pracy nie reguluje tego tematu, istotne przepisy dotyczące go można znaleźć w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn ich niedotyczących.
Ustawa ta wyjaśnia, kiedy pracownicy mają prawo do odprawy, jaka jest jej wysokość oraz terminy. Poniżej zebraliśmy najważniejsze informacje na ten temat.
Odprawa po zwolnieniu
Odprawa po zwolnieniu stanowi formę rekompensaty, którą pracownik dostaje w momencie rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. W kodeksie pracy ten obszar jest szczegółowo uregulowany.
Przyznawanie odpraw dotyczy sytuacji, gdy pracownik został zwolniony z powodu likwidacji stanowiska, redukcji zatrudnień lub w ramach zwolnienia grupowego. Osoba, która musiała zmierzyć się z tymi okolicznościami, ma prawo do tego świadczenia w celu wsparcia go w trudnym okresie przejściowym po utracie pracy.
Ile wynosi odprawa?
Zasady przyznawania odprawy w przypadku rozwiązania umowy są określone w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami z przyczyn od nich niezależnych. Kluczowym czynnikiem wpływającym na wysokość przysługującej kwoty jest staż w danej firmie. Zwalnianej osobie przysługuje:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli była zatrudniona krócej niż 2 lata;
- dwumiesięczne wynagrodzenie, gdy zatrudnienie trwało od 2 do 8 lat;
- trzymiesięczne wynagrodzenie w przypadku zatrudnienia trwającego dłuższej niż 8 lat.
Maksymalna rekompensata nie może być wyższa niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia, które obowiązuje w dniu rozwiązania umowy. Przy obliczaniu świadczenia uwzględnia się także zasady dotyczące ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Jak obliczyć wysokość odprawy przy zwolnieniu?
Obliczając wysokość odprawy po wypowiedzeniu, trzeba wziąć pod uwagę wynagrodzenie brutto pracownika oraz jego okres zatrudnienia. W pierwszej kolejności ustalamy długość stażu w latach, a następnie odpowiednią wysokość kwoty zgodnie z zasadami przyjętymi w kodeksie pracy.
Na przykład, jeśli pracownik był zatrudniony przez 9 lat i jego wynagrodzenie brutto wynosi 4000 zł, to odprawa powinna stanowić 3-miesięczne wynagrodzenie. To daje 12 000 zł.
Kiedy pracodawca nie musi wypłacić odprawy?
Warto zwrócić uwagę na okoliczności, w których odprawa nie obowiązuje. Po pierwsze pracownicy tracący stanowiska w firmach zatrudniających mniej niż 20 osób nie mają prawa do uzyskania świadczenia. Podobnie dzieje się w przypadku, gdy rozwiązanie umowy nie spełnia wymogów zwolnienia grupowego lub nie jest inicjatywą pracodawcy.
Rekompensata nie przysługuje również w sytuacji, kiedy to pracownik dobrowolnie wypowiada umowę o pracę. Podobnie dzieje się w sytuacji, gdy jest on zatrudniony na umowę o dzieło lub zlecenie.
Dodatkowo osoba, której stosunek pracy zakończył się z powodu upływu czasu, na jaki umowa została zawarta, również nie otrzyma dodatkowego świadczenia.