Nie znaleziono pracy.

Praca Dania i Okolice – Oferty Pracy i Ogłoszenia

Wprowadzenie do rynku pracy w Danii

Dania to kraj, który od lat przyciąga uwagę osób poszukujących zatrudnienia za granicą, oferując nie tylko atrakcyjne warunki finansowe, atrakcyjne wynagrodzenie, ale również wysoki standard życia i przyjazne środowisko pracy. Niezależnie od tego, czy interesuje Cię praca zdalna – Dania, praca dorywcza – Dania czy może praca biurowa – Dania, ten skandynawski kraj oferuje liczne możliwości rozwoju zawodowego zarówno dla specjalistów, jak i osób dopiero rozpoczynających karierę. Warto również zwrócić uwagę na różnorodność ofert pracy w Danii, które obejmują różne sektory i stanowiska.

W niniejszym artykule przedstawimy kompleksowe informacje na temat rynku pracy w Danii, głównych pracodawców, popularnych branż, form zatrudnienia oraz praktycznych porad dla osób planujących rozpocząć pracę w tym kraju. Dowiesz się również, jakie możliwości oferuje praca w Danii od zaraz oraz praca – Dania i okolice, a także jakie perspektywy czekają na studentów i absolwentów szkół wyższych.

Podstawowe informacje o Danii

Geografia i demografia

Dania to kraj położony w północnej Europie, będący częścią Skandynawii. Składa się z półwyspu Jutlandzkiego oraz ponad 400 wysp, z których około 70 jest zamieszkanych. Największe z nich to Zelandia, Fionia, Lolland i Bornholm. Kraj graniczy z Niemcami na południu, a przez cieśniny Kattegat, Skagerrak i Sund sąsiaduje ze Szwecją i Norwegią.

Powierzchnia Danii wynosi około 43 094 km², a liczba mieszkańców to około 5,8 miliona osób. Stolica kraju, Kopenhaga, położona na wyspie Zelandia, jest największym miastem, zamieszkiwanym przez około 800 000 osób (ponad 1,3 miliona w obszarze metropolitalnym). Inne duże miasta to Aarhus (350 000 mieszkańców), Odense (200 000 mieszkańców) i Aalborg (115 000 mieszkańców).

Gospodarka Danii

Dania jest jedną z najbardziej rozwiniętych gospodarek świata, charakteryzującą się wysokim PKB per capita, niskim bezrobociem i zaawansowanym systemem opieki społecznej. Duńska gospodarka opiera się na zasadach wolnorynkowych z silnym naciskiem na handel międzynarodowy. Kraj ten jest członkiem Unii Europejskiej, jednak zachował własną walutę – koronę duńską (DKK).

Kluczowe sektory duńskiej gospodarki obejmują:

  • Przemysł zaawansowanych technologii

  • Energię odnawialną (szczególnie energię wiatrową)

  • Biotechnologię i farmaceutykę

  • Technologie informacyjne

  • Przemysł spożywczy i rolnictwo

  • Transport i logistykę

  • Turystykę

  • Projektowanie i architekturę

Godny uwagi jest fakt, że Dania osiągnęła wysoką stabilność gospodarczą, utrzymując niski poziom inflacji i zrównoważony budżet państwa. Kraj ten regularnie zajmuje czołowe miejsca w międzynarodowych rankingach dotyczących łatwości prowadzenia biznesu, innowacyjności i konkurencyjności.

Główni pracodawcy w Danii

Dania jest siedzibą wielu międzynarodowych korporacji oraz innowacyjnych przedsiębiorstw lokalnych. Poniżej przedstawiamy największych i najbardziej rozpoznawalnych pracodawców w tym kraju:

  1. Maersk – największa na świecie firma żeglugowa i logistyczna, zatrudniająca tysiące pracowników w różnych działach, od logistyki po IT.

  2. Novo Nordisk – światowy lider w produkcji insuliny i innych leków przeciwcukrzycowych, oferujący liczne stanowiska w dziedzinie badań i rozwoju, produkcji oraz sprzedaży.

  3. LEGO Group – słynny producent klocków dla dzieci, zatrudniający specjalistów z dziedziny projektowania, marketingu, sprzedaży i produkcji.

  4. Carlsberg – jeden z największych koncernów piwowarskich na świecie, oferujący zatrudnienie w produkcji, logistyce, marketingu i sprzedaży.

  5. Vestas Wind Systems – światowy lider w produkcji turbin wiatrowych, zatrudniający inżynierów, techników i specjalistów z zakresu energii odnawialnej.

  6. Danske Bank – największy bank w Danii i jeden z największych w Skandynawii, oferujący liczne stanowiska w sektorze finansowym.

  7. Arla Foods – międzynarodowa spółdzielnia mleczarska, będąca jednym z największych producentów nabiału w Europie.

  8. ISS World Services – globalna firma świadcząca usługi w zakresie zarządzania obiektami, czyszczenia, cateringu i usług pomocniczych.

  9. Ørsted (dawniej DONG Energy) – firma energetyczna specjalizująca się w energii odnawialnej, szczególnie wiatrowej.

  10. Pandora – międzynarodowa firma jubilerska znana z produkcji biżuterii, zatrudniająca projektantów, specjalistów ds. marketingu i sprzedaży.

  11. Grundfos – światowy lider w produkcji pomp wodnych, oferujący stanowiska inżynieryjne i techniczne.

  12. Danfoss – międzynarodowa firma inżynieryjna specjalizująca się w energooszczędnych rozwiązaniach.

Wymienione firmy oferują różnorodne możliwości zatrudnienia, od stanowisk początkujących po role kierownicze wyższego szczebla, co sprawia, że praca w Danii od zaraz jest realna dla osób o różnym poziomie doświadczenia i kwalifikacji.

Najpopularniejsze branże i stanowiska pracy

Rynek pracy w Danii charakteryzuje się dużą różnorodnością i specjalizacją. Poniżej przedstawiamy najważniejsze branże i stanowiska, w których najłatwiej znaleźć zatrudnienie:

Branże z największym zapotrzebowaniem

  1. Technologia i IT

    • Programiści (szczególnie Java, .NET, Python)

    • Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa

    • Analitycy danych i eksperci Big Data

    • Specjaliści UX/UI

    • DevOps i inżynierowie chmury

  2. Opieka zdrowotna i farmacja

    • Lekarze (różne specjalizacje)

    • Pielęgniarki

    • Fizjoterapeuci

    • Badacze kliniczni

    • Specjaliści ds. rejestracji leków

  3. Inżynieria i produkcja

    • Inżynierowie mechanicy

    • Inżynierowie elektrycy

    • Inżynierowie procesów

    • Specjaliści ds. jakości

    • Technicy produkcji

  4. Energia odnawialna

    • Inżynierowie turbin wiatrowych

    • Specjaliści ds. efektywności energetycznej

    • Projektanci systemów solarnych

    • Analitycy rynku energii

  5. Usługi finansowe i bankowość

    • Analitycy finansowi

    • Księgowi

    • Doradcy inwestycyjni

    • Specjaliści ds. zgodności (compliance)

    • Eksperci ds. ryzyka

  6. Biotechnologia

    • Naukowcy badawczo-rozwojowi

    • Technicy laboratoryjni

    • Specjaliści ds. zapewnienia jakości

    • Mikrobiologowie

  7. Turystyka i hotelarstwo

    • Pracownicy hoteli

    • Przewodnicy turystyczni

    • Personel restauracji

    • Menedżerowie event’ów

  8. Edukacja

    • Nauczyciele (szczególnie przedmiotów ścisłych i języków obcych)

    • Lektorzy języka angielskiego

    • Personel administracyjny w instytucjach edukacyjnych

Najbardziej poszukiwane umiejętności

Niezależnie od branży, pracodawcy w Danii szczególnie cenią następujące umiejętności:

  • Znajomość języka angielskiego (często wymagana na stanowiskach wyższego szczebla)

  • Znajomość języka duńskiego (szczególnie w sektorze publicznym i obsłudze klienta)

  • Umiejętności cyfrowe i znajomość narzędzi IT

  • Zdolność pracy w międzynarodowym i wielokulturowym środowisku

  • Umiejętności analityczne i rozwiązywania problemów

  • Kreatywność i innowacyjność

  • Umiejętność pracy zespołowej

Dla osób poszukujących praca dorywcza – Dania lub praca dodatkowa – Dania, branże takie jak hotelarstwo, gastronomia i handel detaliczny oferują najwięcej możliwości zatrudnienia tymczasowego lub na część etatu.

Elastyczne formy zatrudnienia dostępne w Danii

Duński rynek pracy charakteryzuje się wysokim stopniem elastyczności, co pozwala na dostosowanie warunków zatrudnienia do indywidualnych potrzeb i sytuacji życiowych pracowników. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze elastyczne formy zatrudnienia dostępne w Danii:

Praca zdalna – Dania

Dania jest jednym z europejskich liderów w zakresie pracy zdalnej. Szczególnie po pandemii COVID-19, wiele firm zrewidowało swoje podejście do miejsca wykonywania obowiązków zawodowych. Według badań, około 40% duńskich firm oferuje obecnie możliwość pracy zdalnej, przynajmniej częściowo.

Branże, w których praca zdalna – Dania jest najbardziej dostępna:

  • Technologia informacyjna i programowanie

  • Finanse i księgowość

  • Marketing i media cyfrowe

  • Consulting

  • Tłumaczenia i nauczanie języków obcych

Większość dużych duńskich przedsiębiorstw stosuje model hybrydowy, pozwalający na pracę z domu przez 2-3 dni w tygodniu. Firmy takie jak Novo Nordisk, Maersk czy Danske Bank zainwestowały znaczące środki w infrastrukturę umożliwiającą efektywną pracę zdalną.

Praca na pół etatu – Dania

Zatrudnienie w niepełnym wymiarze godzin jest bardzo popularne w Danii, szczególnie wśród:

  • Studentów

  • Rodziców małych dzieci

  • Osób starszych stopniowo przechodzących na emeryturę

  • Osób łączących kilka aktywności zawodowych

Praca na pół etatu – Dania to rozwiązanie, które umożliwia zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, co jest niezwykle cenione w duńskiej kulturze pracy. Około 25% zatrudnionych Duńczyków pracuje w niepełnym wymiarze godzin.

Praca dorywcza – Dania

Zatrudnienie dorywcze i tymczasowe jest powszechne w wielu sektorach duńskiej gospodarki:

  • Handel detaliczny (szczególnie w okresach przedświątecznych)

  • Turystyka i hotelarstwo (w sezonie letnim)

  • Rolnictwo (prace sezonowe przy zbiorach)

  • Organizacja wydarzeń i festiwali

  • Gastronomia

Duńskie przepisy zapewniają pracownikom tymczasowym podobne prawa i ochronę jak pracownikom zatrudnionym na stałe, co czyni tę formę zatrudnienia bezpieczną i atrakcyjną.

Praca dodatkowa – Dania

Wielu mieszkańców Danii decyduje się na podjęcie dodatkowego zatrudnienia, aby zwiększyć swoje dochody lub zdobyć doświadczenie w nowej dziedzinie. Popularne opcje praca dodatkowa – Dania to:

  • Korepetycje i nauczanie

  • Praca w gastronomii (weekendowe zmiany)

  • Doradztwo i consulting w ramach własnej działalności

  • Praca w sektorze kreatywnym (grafika, fotografia, pisanie)

  • Kierowcy w firmach przewozowych lub dostawczych

Duński system podatkowy uwzględnia dochody z różnych źródeł, ale warto pamiętać o obowiązku zgłaszania dodatkowych zarobków odpowiednim organom.

Praca dla studenta – Dania

Dania oferuje studentom liczne możliwości zatrudnienia, które pozwalają na zdobycie doświadczenia zawodowego podczas studiów. Studenci mogą pracować do 20 godzin tygodniowo w trakcie semestru i pełny etat podczas wakacji. Popularne opcje praca dla studenta – Dania obejmują:

  • Asystenci badawczy na uczelniach

  • Staże w międzynarodowych korporacjach

  • Praca w start-upach

  • Zatrudnienie w handlu detalicznym i gastronomii

  • Praca w centrach obsługi klienta z wykorzystaniem znajomości języków obcych

Dania oferuje również specjalne programy praktyk i staży dla studentów zagranicznych, które mogą prowadzić do stałego zatrudnienia po ukończeniu studiów.

Możliwości zatrudnienia w okolicznych miejscowościach

Osoby poszukujące pracy w Danii nie muszą ograniczać się tylko do głównych ośrodków miejskich. Okoliczne miejscowości często oferują atrakcyjne możliwości zatrudnienia przy niższych kosztach życia. Poniżej przedstawiamy kilka regionów wartych uwagi dla osób poszukujących pracy – Dania i okolice:

Aarhus i okolice

Aarhus, drugie co do wielkości miasto Danii, jest dynamicznym ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym z bogatą ofertą pracy w różnych sektorach.

Okoliczne miejscowości:

  1. Silkeborg (44 km od Aarhus) – miasto znane z przemysłu papierniczego i technologicznego, oferujące liczne możliwości zatrudnienia w firmach produkcyjnych.

  2. Randers (38 km od Aarhus) – ważny ośrodek handlowy i przemysłowy, gdzie znajdują się zakłady produkcyjne i centra dystrybucyjne.

  3. Skanderborg (22 km od Aarhus) – malownicze miasto z rozwiniętym sektorem usług i małych przedsiębiorstw.

  4. Horsens (50 km od Aarhus) – miasto z tradycjami przemysłowymi, obecnie przyciągające inwestorów z branży technologicznej i logistycznej.

Kopenhaga i okolice

Stolica Danii oferuje najwięcej możliwości zatrudnienia, ale wysokie koszty życia skłaniają wielu pracowników do osiedlania się w okolicach i dojeżdżania do pracy.

Okoliczne miejscowości:

  1. Roskilde (35 km od Kopenhagi) – historyczne miasto z uniwersytetem i rozwiniętym sektorem badawczo-rozwojowym.

  2. Køge (39 km od Kopenhagi) – ważny port i centrum logistyczne z licznymi firmami spedycyjnymi i magazynowymi.

  3. Hillerød (33 km od Kopenhagi) – miasto, w którym znajduje się główna siedziba firmy farmaceutycznej Novo Nordisk, oferujące liczne miejsca pracy w sektorze biotechnologicznym.

  4. Helsingør (45 km od Kopenhagi) – miasto portowe z rozwiniętą turystyką i przemysłem stoczniowym.

  5. Malmö (42 km od Kopenhagi, w Szwecji) – trzecie co do wielkości miasto Szwecji, połączone z Kopenhagą mostem Øresund, oferujące możliwości zatrudnienia w niższych kosztach życia niż w stolicy Danii.

Odense i okolice

Odense, położone na wyspie Fionia, jest trzecim co do wielkości miastem Danii, znanym z przemysłu stoczniowego, elektronicznego i spożywczego.

Okoliczne miejscowości:

  1. Nyborg (28 km od Odense) – miasto portowe z rozwijającym się sektorem turystycznym i logistycznym.

  2. Svendborg (44 km od Odense) – malownicze miasto portowe z tradycjami żeglarskimi i przemysłem stoczniowym.

  3. Assens (40 km od Odense) – niewielkie miasto z rozwiniętym przemysłem przetwórstwa spożywczego.

  4. Middelfart (43 km od Odense) – miasto położone przy Małym Bełcie, z rozwijającym się sektorem turystycznym i usługowym.

Aalborg i okolice

Aalborg, położone w północnej Jutlandii, jest czwartym co do wielkości miastem Danii, z silnym sektorem przemysłowym i akademickim. Zarobki w Danii należą do najwyższych w całej Europie.

Okoliczne miejscowości:

  1. Nørresundby (bezpośrednio przy Aalborgu) – miasto połączone mostem z Aalborgiem, stanowiące de facto jego część, z licznymi firmami technologicznymi.

  2. Hobro (48 km od Aalborga) – miasto z rozwiniętym przemysłem drzewnym i meblarskim.

  3. Hjørring (50 km od Aalborga) – ważny ośrodek handlowy i usługowy w północnej Jutlandii.

  4. Frederikshavn (67 km od Aalborga) – miasto portowe z przemysłem stoczniowym i rybołówstwem.

Szukając pracy w Danii i okolicach, warto wziąć pod uwagę dobrze rozwinięty system transportu publicznego, który umożliwia łatwe dojazdy do pracy nawet z odległych miejscowości. Rozbudowana sieć kolejowa i autostrad sprawia, że codzienny dojazd nawet na dystansie 50-60 km jest w Danii normą dla wielu pracowników.

Przeciętne wynagrodzenia w Danii

Dania jest krajem o jednych z najwyższych wynagrodzeń w Europie, co w połączeniu z rozwiniętym systemem opieki społecznej zapewnia mieszkańcom wysoki standard życia. Należy jednak pamiętać, że wysokim zarobkom towarzyszą również wysokie koszty życia i podatki.

Ogólny poziom wynagrodzeń

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Danii wynosi około 44 000 koron duńskich (DKK), co odpowiada około 5 900 euro. Wynagrodzenia różnią się znacząco w zależności od branży, poziomu doświadczenia i lokalizacji. Pracownikowi muszą być zapewnione konkretne stawki zgodnie z przepisami dotyczącymi płacy minimalnej, a znajomość języka może pomóc w negocjacji wyższych stawek z pracodawcą:

Wynagrodzenia według branż (miesięcznie, brutto):

  • IT i telekomunikacja: 48 000 – 65 000 DKK

  • Finanse i bankowość: 45 000 – 70 000 DKK

  • Inżynieria i produkcja: 42 000 – 60 000 DKK

  • Farmacja i biotechnologia: 46 000 – 65 000 DKK

  • Opieka zdrowotna: 38 000 – 75 000 DKK (zależnie od specjalizacji)

  • Edukacja: 35 000 – 50 000 DKK

  • Handel detaliczny: 30 000 – 40 000 DKK

  • Hotelarstwo i gastronomia: 28 000 – 38 000 DKK

Wynagrodzenia według poziomu doświadczenia:

  • Stanowiska początkujące (0-2 lata doświadczenia): 28 000 – 35 000 DKK

  • Stanowiska specjalistyczne (3-5 lat doświadczenia): 35 000 – 45 000 DKK

  • Stanowiska średniego szczebla zarządzania (5-10 lat doświadczenia): 45 000 – 60 000 DKK

  • Stanowiska wyższego szczebla zarządzania (10+ lat doświadczenia): 60 000 – 100 000+ DKK

Wynagrodzenia przy elastycznych formach zatrudnienia

Elastyczne formy zatrudnienia również oferują konkurencyjne wynagrodzenia, proporcjonalne do czasu pracy:

Praca na pół etatu – Dania:

  • Średnia stawka godzinowa wynosi około 180-250 DKK

  • Miesięczne wynagrodzenie przy zatrudnieniu na pół etatu (18,5 godzin tygodniowo) wynosi około 15 000 – 20 000 DKK

Praca dorywcza – Dania:

  • Stawki godzinowe zaczynają się od 120 DKK (minimalna stawka) do 250+ DKK w specjalistycznych branżach

  • Popularne dorywcze zajęcia, takie jak praca w gastronomii czy handlu, oferują zwykle 130-160 DKK za godzinę

Praca zdalna – Dania:

  • Wynagrodzenia przy pracy zdalnej są zwykle porównywalne z tymi oferowanymi przy pracy stacjonarnej w tej samej branży

  • Niektóre firmy oferują dodatkowe świadczenia, takie jak dofinansowanie do sprzętu czy rachunków za internet

Praca dla studenta – Dania:

  • Studenci mogą liczyć na stawki godzinowe w przedziale 120-180 DKK

  • Staże i praktyki w dużych korporacjach oferują miesięczne stypendia w wysokości 8 000 – 15 000 DKK

Praca dodatkowa – Dania:

  • Dodatkowe zatrudnienie, szczególnie w weekendy i wieczory, często wiąże się z dodatkami do stawki podstawowej (do 50% w dni wolne)

  • Specjalistyczne usługi konsultingowe mogą przynosić 300-500+ DKK za godzinę

Warto pamiętać, że w Danii obowiązuje progresywny system podatkowy, a efektywna stopa podatkowa może wynosić 35-52% w zależności od wysokości dochodów. Dla osób poszukujących praca w Danii od zaraz istotna jest również informacja, że większość pracodawców zapewnia dodatki do wynagrodzenia podstawowego, takie jak:

  • 12,5% dodatku emerytalnego

  • 12,5% dodatku wakacyjnego

  • Ubezpieczenie zdrowotne

  • Dofinansowanie do transportu publicznego

Praktyczne porady dla osób szukających pracy

Znalezienie pracy w Danii wymaga odpowiedniego przygotowania i znajomości lokalnych zwyczajów rekrutacyjnych. Poniżej przedstawiamy praktyczne wskazówki, które pomogą zwiększyć szanse na znalezienie zatrudnienia:

Dokumenty aplikacyjne

  1. CV w stylu duńskim:

  • Powinno być zwięzłe (maksymalnie 2 strony)

  • Zawierać zdjęcie (profesjonalne, typu portretowego)

  • Podkreślać konkretne umiejętności i osiągnięcia

  • Zawierać sekcję z zainteresowaniami (Duńczycy cenią równowagę między życiem zawodowym a prywatnym)

  • Warto znać ważne informacje, takie jak ulgi podatkowe i wymagania językowe

  1. List motywacyjny:

  • Krótki i konkretny (maksymalnie 1 strona)

  • Dostosowany do konkretnego stanowiska i firmy

  • Podkreślający, dlaczego jesteś zainteresowany pracą w Danii

  • Wskazujący na znajomość kultury duńskiej lub chęć jej poznania

  1. Referencje:

  • W Danii bardzo ceni się referencje od poprzednich pracodawców

  • Warto przygotować dane kontaktowe do 2-3 osób, które mogą udzielić referencji

Kanały poszukiwania pracy

  1. Portale z ogłoszeniami o pracę:

    • Jobindex.dk – największy duński portal z ofertami pracy

    • Work in Denmark (workindenmark.dk) – oficjalny portal rządowy

    • LinkedIn – bardzo popularny wśród duńskich rekruterów

    • 2etaty.pl – polski portal z ofertami pracy w Danii

  2. Agencje rekrutacyjne:

    • Adecco Denmark

    • Randstad Denmark

    • Hays Denmark

    • Michael Page Denmark

  3. Bezpośredni kontakt z firmami:

    • Wiele duńskich firm publikuje oferty pracy na swoich stronach internetowych

    • Inicjatywa własna i spontaniczne aplikacje są dobrze widziane

  4. Networking:

    • Uczestnictwo w wydarzeniach branżowych

    • Aktywność w grupach zawodowych na LinkedIn

    • Kontakt z diasporą polską w Danii

Proces rekrutacyjny

  1. Rozmowa kwalifikacyjna:

    • Duńczycy cenią punktualność i profesjonalizm

    • Hierarchia w firmach jest płaska, więc oczekuje się aktywnego uczestnictwa w rozmowie

    • Bądź przygotowany na pytania o życie prywatne – w Danii praca i życie prywatne są postrzegane jako zintegrowane

  2. Testy i zadania:

    • Wiele firm stosuje testy umiejętności i osobowości

    • Zadania praktyczne są powszechne, szczególnie w branżach kreatywnych i technicznych

  3. Negocjacje płacowe:

    • W Danii często oczekuje się, że kandydat sam zaproponuje oczekiwane wynagrodzenie

    • Warto wcześniej zbadać typowe stawki w danej branży

    • Oprócz wynagrodzenia podstawowego, można negocjować dodatki, takie jak ubezpieczenie, dodatkowe dni urlopowe czy elastyczne godziny pracy

Aspekty prawne zatrudnienia

  1. Pozwolenie na pracę:

  • Obywatele UE nie potrzebują pozwolenia na pracę w Danii

  • Wymagana jest rejestracja po przyjeździe, jeśli pobyt przekracza 3 miesiące

  • Niezbędne jest uzyskanie numeru CPR (odpowiednik PESEL) i karty zdrowotnej

  1. Umowa o pracę:

  • W Danii standardem są pisemne umowy o pracę, które mogą być zawierane osobiście lub przez pracodawcę

  • Umowa powinna zawierać informacje o warunkach zatrudnienia, wynagrodzeniu, godzinach pracy i okresie wypowiedzenia

  • Warto sprawdzić, czy pracodawca jest objęty układem zbiorowym (overenskomst), co zapewnia dodatkowe korzyści

  1. Podatki:

  • Po rozpoczęciu pracy konieczne jest uzyskanie karty podatkowej (skattekort)

  • System podatkowy jest progresywny i złożony, warto skonsultować się z doradcą podatkowym

  • Obowiązuje podwójna stawka podatkowa w pierwszym roku pracy (fradrag), co należy uwzględnić w planowaniu finansowym